Tổ chức quốc tế tranh đấu cho nhân quyền có tên là Human Rights Watch hôm thứ Năm lên tiếng kêu gọi chính quyền Việt Nam hủy bỏ mọi quản chế về quyền tự do của một nhà sư Phật Giáo mất tích vào ngày được thả khỏi nhà tù tuần trước.
Tim Sakhorn, một nhân vật tích cực tranh đấu cho nhóm người thiểu số Khmer Krom gốc Kampuchea ở nam bộ Việt Nam.
Bản thông cáo báo chí của Human Rights Watch, được thông tấn xã Pháp AFP loan tải, cho biết nhà sư Tim Sakhorn, một nhân vật tích cực tranh đấu cho nhóm người thiểu số Khmer Krom gốc Kampuchea ở nam bộ Việt Nam, được trả tự do hôm thứ Bảy vừa rồi, nhưng từ lúc người ta nhìn thấy ông lần chót với các viên chức Việt Nam, không ai biết ông hiện ở đâu.
Ông Brad Adams, giám đốc đặc trách vùng Á Châu thuộc tổ chức tranh đấu cho nhân quyền vừa kể có trụ sở chính tại New York, nói rằng dù việc trả tự do cho nhà sư Tim Sakhorn là một việc làm đáng hoan nghênh, song việc giam giữ ông – một nhân vật tranh đấu bằng đường lối ôn hòa và một người bảo vệ nhân quyền – đáng lẽ không nên để xảy ra ngay từ phút đầu.
Tổ chức Human Rights Watch tỏ ý lo ngại là nhà sư Sakhorn có thể đang bị quản chế tại gia và dưới sự canh chừng của cảnh sát, giống như trường hợp của các nhà sư bất đồng chính kiến khác tại Việt Nam. Năm nay 40 tuổi, nhà sư Sakhorn, chào đời tại Việt Nam, đã sống bên Kampuchea từ năm 1978 khi gia đình ông chạy trốn cuộc chiến tranh biên giới giữa lực lượng Khờ Me Đỏ và Việt Nam và trở thành một công dân Kampuchia để rồi cách đây 17 năm, trở thành một nhà sư.
Ông đã cho những người thuộc sắc tộc Khmer Krom bỏ trốn khỏi Việt Nam đi tìm tự do tá túc tại ngôi chùa của ông và ông là thành viên của tổ chức có tên là Hiệp Hội Người Kampuchia thuộc Sắc Tộc Khmer Krom, trụ sở đặt tại Hoa Kỳ, tranh đấu cho quyền tự do tôn giáo và quyền sở hữu ruộng đất của nhưng người thuộc sắc tộc này.
Tháng 2 năm 2007, các nhà sư và nông dân Kampuchea đã ầm ĩ chống đối chuyến viếng thăm Kampuchea của Chủ Tịch nước Nguyễn Minh Triết với lý do là chính quyền Hà Nội đàn áp người sắc tộc Kampuchea thiểu số trong vùng đồng bằng Cửu Long.
Vùng này, nơi cư ngụ của khoảng 10 triệu Việt gố Kampuchea, đã bị biến thành một phần lãnh thổ của Việt Nam dưới thời Pháp thuộc, nhưng vẫn còn là một đầu mối gây căng thẳng giữa chính quyền Hà Nội và những người Kampuchea có đầu óc dân tộc muốn phần đất này được trao trả lại cho Kampuchea.
Ngày 30 tháng 6 năm ngoái, chính quyền Kampuchea buộc ông Sakhorn phải bỏ áo tu hành về tội gây phương hại tới tình đoàn kết giữa Kampuchea và Việt Nam, bắt giữ rồi trục xuất ông về Việt Nam.
Tổ chức Human Rights Watch cho hay Việt Nam đã bắt giam ông Sakhorn hồi tháng 11 về tội gây phương hại tới tình đoàn kết dân tộc. Ông được trả tự do hôm 28 tháng 6, bắt mặc đồ dân sự và được hộ tống về nơi ông chào đời trong tỉnh An Giang. Tin nói rằng chính quyền địa phương đã cấp phát nhà và ruộng đất cho ông, có lẽ để mua chuộc ông ở lại Việt Nam. Tuy nhiên, theo dân làng, vài tiếng đồng hồ sau đó, nhân viên nhà nước lại hộ tống ông ra khỏi làng.
Theo tổ chức tranh đấu cho nhân quyền Human Right Watch, có tin nói là ông bị đưa lên Thành Phố Hồ Chí Minh. Ông Brad Adams, giám đốc đặc trách vùng Á Châu của Human Rights Watch, nói rằng chính phủ Việt Nam phải để ông Sakhorn được quyền tự do đi lại, tự do gặp gỡ riêng tư bạn bè và gia đình, và chính phủ Kampuchea phải công khai xác định rằng ông được tự do quay trở về Kampuchea, nơi ông là một công dân.
Theo bản thông cáo báo chí của Human Rights Watch, thái độ chống đối Việt Nam vân còn mạnh tại Kampuchea, và thái độ này được hun đúc thêm vì lòng oán hận những vụ mở rộng lãnh thổ của Việt Nam trong quá khứ và vụ Việt Nam đổ quân sang Kampuchea năm 1978, lật đổ chế độ Khờ Me Đỏ của Pol Pot và mở đầu cuộc chiếm đóng kéo dài một thập niên. Nguồn tin: VOA
